onderzoeken 
die gebeuren 

anamnese

labo-onderzoeken

bloedonderzoeken:
-hematologisch(aantal verschillende bloedcellen)

-microbiologisch(aanwezigheid van micro-organismen) 

-serologisch-biologisch (CRP)

-tumormarkers(opsporen en opvolgen van kanker )

labo-onderzoeken 

faecesonderzoek:

-infecties/bloed

-bacteriologisch (infecties van de darm)

-IFOB(maakt het mogelijk om het bloed dat niet met het blote oog zichtbaar is toch op te sporen )

endoscopisch onderzoek

endoscopie(ergens binnen kijken) 

- videocapsule-endoscopie (vce: de capsule of een grote pil bevat een camera die afbeeldingen maakt van het gastro-intestinaal stelsel op die manier ontstaan er een film opname)

- endoscopische retrograde cholangio-pancreaticografie (ECRP : een onderzoek voor de gal en pancreas wegen) 

- laparoscopie(kijkoperatie waarbij de arts met een laprascoop in de buikholte kijken via een kleine incisie in de navel  

functieonderzoeken 

om afwijkingen op te sporen van de werkingen in het maag en darmstelsel

- ph-meting(bepalen van de ph in de slokdarm

-glucose-ademtest(bacteriele overgroei in de dunnedarm opsporen)

- ureum-ademtest(opsporen van helicobacter pylori in het slijmvlies) 

nucleaire onderzoeken 

-pet-scan(positron emissie tomografie scan : een onderzoek waarbij een kleine hoeveelheid aan radioactieve vloeistof wordt ingespoten)

-scintigrafie of isotopen ( onderzoek mbv een radioactieve stof waarbij de grote , werking en de vorm een bepaald orgaan onderzocht wordt 

radiologische onderzoeken 

-rx ( rontgenfoto zijn opnames van het lichaam met rontgenstralen) 

-ct-scan of computertomografie( een onderzoek met rontegenstralen dwarse doorsneden van het lichaam wordt in beeld gebracht)

-magnetisch resonantie of mr-nmr-mri (aanvulling op de ct-scan ook zachte weefsels kunnen hierdoor in beeld gebracht worden )

-echografie( een techniek met geluidsgolven die zich verplaatsen en weerkaatsen in het lichaam) 

- ct geleiden punctie ( een onderzoek onder begeleiding van ct scan beelden waarbij lichaamsvochten of weefsel worden afgenomen)

aandoeningen van de oesofagus 

oesofagitis 

ontsteking van het slokdarmslijmvlies (mucosa)

-

E(etiologie) 

oesfagitis

- stoornis in de lage oesofagus sfincter

- aantasting van de slokdarm door zuren of basen

- infectie veroorzaakt door mo's (gisten en schimmels )

- medicatie ( na iname niet voldoenden gedronken) 

S(symptomen) 

oesfagitis

-vorming van kleine ulcera

-evenutele stenose van de slokdarm dysfagie ( moeilijk slikken) 

- door vernauwing ontstaat moeilijke voedselpassage 

-pyrosis of zuurbranden het opkomen van maagzuur tot in de mondholte met een typische retrosternale pijn (pijn achter het borstbeen) 

B(behandeling) 

oesfagitits

-vermijd roken, alcohol en vetgebruik 

-vermijden van drukkende kledij

-hoofdeinde bed hoger plaatsen 

- medicatie toedienen die maagzuur neutraliseert

- melk drinken neutraliseert maagzuur 

gastritis

E(etiologie) 

gastritis

- inwendige irritatie door bv alcohol, medicatie ( nsaids) , acetylcalicylzuur 

-allergie

-virale infectie 

- bacteriele infectie 

- mo's bv schimmels, gisten, bacterien 

-stress, roken, alcohol 

S(symptomen)

gastritis

-meestal geen pijnklachten 

-vol en opgeblazen gevoel

-verminderde eetlust

- opboeren 

-branderig gevoel

-rood en gezwollen slijmvlies

B(behandeling)

gastritis 

-vooral symptomatisch 

-madicatie maagprotectoren, maagzuurremmers

- licht verteerbaar eten 

- antibiotica bij bacteriele infectie 

- vermijden van alcohol, roken en cafeine 

hemorroïden 

(aambeien of speen) 

E/ 

aambeien

- duwen tijdens de stoelgang 

- lang blijven zitten op het toilet

- bij een zwangerschap

- zwaarlijvig 

- chronische diaree of constipatie 

-anale geslachtsgemeenschap 

- deel genetisch bepaald 

- ouderdom (ondersteunend weefsel verliest zijn kracht en rekken uit elkaar) 

S/

aambeien

B/

aambeien

- medische ingreep noodzakelijk wanneer ze niet meer terug kunnen geduwd worden 

° het afbinden van het overtollig slijmvlies (rubberbandjes) 

-inspuiten van een irriterende stof onder het slijmvlies 

- laten samenklonteren van het weefsel door middel van hitte 

- operatief verwijderen (uitzonderlijk) enkel bij zware en pijnlijke afwijkingen 

darmpoliepen 

gesteelde, goedaardige uitstulpingen van het darmslijmvlies deze kunnen alleen voorkomen of in groep (polyposis) ze kunnen evolueren naar een darmcarcinoom 

B/

-verwijderen tijdens een coloscopie (lossnijden door een lusvormig instrument 

diverticulitis 

divertikel ( een zakvormig uitstulping van een hol orgaan kan ook voorkomen op verschillende plaatsen in ons lichaam 

diverticulitis ( wanneer een divertikel ontstoken of geinfecteerd is geraakt) 

S/

divetrikel

- pijn 

-koorts

-drukpijn 

C/

divertikel

-abcesvorming 

- bloeding thv de divertikel wanneer er een bloedvat is geraakt bij het open gesprongen divertikel 

- perforatie van de darmwand darminhoud komt in de buikholte terecht en kan peritonitis veroorzaken 

- fistelvorming 

-stenose vernauwing van de darm 

B/

divetrikel

-rust

-antibiotica 

-licht verteerbare voeding 

- antipyretica 

-bij recidief of perforatie operatief behandelen (stuk darm wegnemen ) 

ulcus ventriculi 

E/

ulcus ventrikel

-familair

- stress

- seizoengebonden

- zwak slijmvlies

- bacterieel (helicobacter pylori )

S/

ulcus ventrikel

-pijn tijdens of vlak na de maaltijd in de boven buik links 

-misselijkheid en braken 

- opboeren 

- geen verbetering bij het gebruik van melk of antacida 

-voedsel intolerantie 

C/

ulcus ventrikel

-recidiverende maagulcera 

-maagbloeding (wanneer de ulcus verder invreet) 

-maagperforatie die aanleiding geeft tot peritonitis 

-maagcarcinoom 

B/

ulcus ventrikel

-rust 

-kleine maaltijden over de dag heen 

- geen alcohol, koffie , thee , koolzuurhoudende dranken  en vetgebruik beperken 

-rookverbod

-medicatie die zuur afremt protectie maagslijmvlies 

- medicatie die de peristaltiek bevorderd 

- antibiotica bij bacteriele infectie 

ulcus duodeni

zweervorming in het eerste deel van het duodenumslijmvlies 

E/

duodeni

- familair 

-stress

-te veel maagzuur

-bacteriele infectie (helicobacter pylori ) 

S/

duodeni

-pijn uren na de maaltijd (hongerpijn) 

-pijn in de bovenbuik rechts 

- opboeren 

- verbetering bij het gebruik van melk (antacida) 

- voedsel intolerantie 

C/

duodeni 

-recidiverende duodenum ulcera 

-bloedingen 

- perforatie die kan uitlopen tot een peritonitis 

- 

B/

duodeni

-rust 

- kleine maaltijden over de dag 

- geen alcohol, koffie, thee, koolzuurhoudende dranken en beperken van vetgebruik 

- rookverbod

-medicatie die zuurproductie vermindert

- maagprotectoren voor het slijmvlies

- medicatie die de peristaltiek bevorderd 

-antibiotica bij infectie (bacterieel) 

appendix

wormvormig aanhangsel van aan het caecum (blinde darm) 

wanneer de appendix ontstoken is spreken we van een appendicitis  de oorzaak hiervan is niet bekend 

S/

appendix

-pijn (eerst rond de navelstreek) in het begin vaag nadien scherper en erger 

-de pijn verplaats zich bij het erger worden van de ontsteking naar de rechter en lagere buikstreek (punt van burney) 

-pijn bij het wandelen en hoesten 

- braken ,misselijkheid en verlies van eetlust 

-later (koorts , rillingen, constipatie , diarree 

C/

appendix

D/

appendix

B/

appendix

peritonitis 

E/

peritonitis 

-infectie van het buikslijmvlies door mo's die direct uit de bloedbaan komen (primair) 

-perforatie van spijsverteringsorganen bv maag, darmen,... (secundair) 

- ontstekingen bv appendictis , diverticulitis,...

-bloedingen bv miltruptuur, buitenbaarmoederlijke zwangerschap...

S/

peritonitis

-pijn op de plaats van de ontsteking 

-drukpijn en loslaatpijn 

- patient blijft onbewegelijk liggen 

-defens musculair (spieren gaan opspannen en gaan een corset vormen 

-sterk verminderde darmperistaltiek

-koorst en algemeen ziekte gevoel

-tachycardie

-geen eetlust 

- opstapeling van vocht in de buikholte (gevaar voor overvulling en shock )

(hypovolemisch of septische shock) 

B/

peritonitis 

-NPO, maagsonde en continu aspireren 

-verblijfsonde plaatsten 

-IV vocht en elektrolyten 

-infectie bestrijden met AB

-vitale parameters controleren 

- onderliggende oorzaak behandelen 

ziekte van crohn 

een idiopathische ontsteking (een ontsteking met onbekende oorzaak) 

ziekte van crohn wordt ook wel enteritis regionalis genoemt 

de dunne darm is over het algemeen slecht plaatselijk aangetast 

treft vooral jongvolwassen en heeft een langdurig verloop 

darmslijmvlies zal geleidelijk aan gaan verdikken met oedeem en verlittekening van de darm wand waardoor het lumen kleiner wordt 

S/

ziekte van crohn 

-buikpijn die vaak moeilijk te lokaliseren is 

-diaree en koorts

-vermagering

-niet te voorspellen opstoten ( vooral bij stress) 

atypische (gewrichtsklachten en huiduitslag) 

C/

ziekte van crohn 

-obstructie 

-abcessen

-fistels die aanleiding geven tot peritonitis 

B/

ziekte van crohn 

-vooral symptomatisch causaal is niet mogelijk 

-vetarm maar vooral calorierijk en eiwitrijke voeding

-parenterale voeding bij ernstige vernauwing van de darm 

-bedrust in acute fase (verminder stress) 

- medicatie ontstekingremmers ( remicade en humira) 

-corticosteroiden (geven in de acute fase snelle symptomatische verbeteringen) 

hepatitis A

(hepatitis infectiosa) 

E/

hepatitis A

-ongevoelig voor fysiologische invloeden 

-resistent tegen chemische desinfectantia

-veroorzaakt een afsluiting van de intra-hepatische galwegen met leverfunctiestoornissen tot gevolg

-urine en bloed vertonen afwijkingen 

S/

hepatitis A

-incubatietijd van 2à6weken 

-algemene malaise en voedsel afkeer

-misselijkheid 

-pijn, rechtsboven in de buik (lever) 

donker urine en bleke ontlasting

-meestal icterus die veel jeuk geeft 

- moeheid die langzaam verdwijnt 

- symptomen verdwijnen na 1 tot 3 maanden 

B/

hepatitis A/B

-bedrust 

-vetarm en lichtverteerbaar eiwitrijk dieet 

-alcoholverbond tot 6 maand na het herstel van de leverfuncties 

hepatitis B

(serumhepatitis) 

- resistent tegen fysische invloeden 

-door intiem contact 

-behoort tot de soa's 

-parenterale besmetting door piercings , drugs , acupunctuur 

S/

hepatitis B

-incubatie tijd van 2 tot 6 maand 

-bijna het zelfde van hepatitis A

-pijn in de gewrichten 

-geelzucht 

-bij 10% kans op chronische hepatitis en levercirrose 

 hepatitis C/D

worden beide parenteraal verspreid 

hepatitis D komt voor als super infectie bij patienten met een chronische hepatitis B.

het komt vooral voor bij drugsverslaafden die HBV-drager zijn 

hepatitis C komt vooral voor in de vorm van post-bloedtransfusie hepatitis 

colitis ulcerosa 

E/ 

colitis 

S/

colitis

-begint op jonge leeftijd 

-typisch chronisch verloop 

1ste --> colonslijm is oedemateus, geleidelijk ulcera ontstaan 

2de--> diarree gemengt met bloed, slijm en pus 

-pijnlijke opgezette buik 

tenesmi (pijnlijke krampachtige dranggevoel) 

-koorts en vermagering 

-geen plooien meer in het colonslijmvlies 

C/

colitis

-darmtumoren 

- megacolon(diameter neemt toe van het colon) 

-ruptuur thv het colon --> darminhoud in de buik --> peritonitis 

-perforatie die aanleiding geven tot peritonitis 

B/

colitis

-colon laten rusten 

-npo (parenterale voeding ,vocht en elektrolyten)

-later eiwitrijke en calorierijke voeding in kleine porties

-infectiebestrijding (AB en salazopyrine)

-soms chirurgie (resectie met of zonder reanastomose)

-tijdelijk of permanente kunstmatige anus 

colonstoma 

kan tijdelijk zijn of blijvend 

tijdelijk ( na 6weken een reanastomose )--> het uiteinde van de darm worden terug aan elkaar gebracht hierdoor kunnen er complicaties optreden bv lekkage dit geeft aanleiding tot peritonitis , littekenweefsel dit kan voor obstructie of vernauwing teweeg brengen 

amastomose --> een deel van de darm wordt verwijderd en direct aan elkaar gemaakt dus  maar 1 operatie ivm een tijdelijke stoma 

levercirrose 

eindstadia van een lang bestaande leverbeschadiging (bindweefselwoekering die ervoor zorgt 2 effecten worden veroorzaakt 

1: lever gaat steeds slechter gaan werken (chronische leverinsufficientie ) littekenweefsel 

2: bloeddoorstroming doorheen de lever is zodaning verstoort waardoor er portale (vena porta) hypertensie optreed (bloed wordt niet meer gezuiverd) 

E/

levercirrose 

-alcoholmisbruik 

-voeding 

-hepatitis B

-chronische leverstuwing bij decompensatio (rechterhart) 

-chronische galwegobstructie 

-medicatie 

S/

levercirrose 

-door te lang subklinisch verloop , soms met toeval ondekt 

- dyspepsie( misselijkheid ,weinig eetlust) 

-slokdarmvarices en rectumvarices door verhoogde drukken 

-geelzucht

- te kleine albumineproductie met als gevolg te lage colliod osmotische druk met vorming van oedemen en ascites 

B/

levercirrose 

-bedrust 

-dieet (zoutarm,vochtbeperking, alcoholverbod , rijk aan eiwitten ) 

-zachte voeding

-2wekelijkse controle van het gewicht 

-medicatie oa diurretica (burinex) 

-punctie om ascitesvocht te verwijderen 

-slokdarmvarices ( sengstaken) 

-chirurgie(levertranspantatie ) 

-portocavale shunt plaatsen bij portale hypertensie 

cholithiasis

E/

galstenen 

-familair 

-risicogroep wanneer men voldoet aan de 4F's (fat , forty ,female, fertile 

-spontaan

-een te hoge cholesterolgehalte (risico op vorming van bilirubinestenen of cholesterolstenen ) 

S/

galstenen 

-vol gevoel in de bovenbuik 

-galsteenkoliek( een hevige aanvalsgewijze pijn wanneer er een steentje een obstructie veroorzaakt in de ductus choledochus 

-tijdens kolieken gaan braken of misselijk zijn 

- tijdens de aanval een foetus houding aannemen om de pijn te verzachten 

- icterus,jeuk, donkere urine ,stopverfontlasting(bilirubine komt in de huid terecht en urine) 

B/

galstenen 

- pijnbestrijding tijdens een koliek met analgetica en spasmolytica 

-dieet vetarm en kleine hoeveelheden voeding per maaltijd 

- cholecystectomie (weghalen van de galblaas) 

-iets tegen de misselijk geven 

C/

galstenen 

-cholecystitis 

-galbaascarcinoom 

cholecystitis 

E/

galblaas 

-ontsteking van een ander orgaan door mo's die aanwezig zijn 

-afsluiting van de ductus cysticus door galstenen 

- door afsluiting kunnen er hydrops(vochtophopping) ontstaan en wanneer deze geinfecteerd geraken onstaat er empyeem (etterophoping)

S/

galblaas

-meestal voorgaand een galsteenkoliek

-pijn gaat niet over

- misselijkheid en braken 

- koude rillingen, koorst ,defense musculair (aanspannen) 

B/ 

galblaas

-dieet vetarm en in kleine hoeveelheden 

-pijnbestrijding

-AB

-operatie laparoscopische cholecystectomie 

-ERCP

acute pancreatitis 

ontsteking van de pancreas 

E/

pancreatitis 

-virusinfectie Bv bof

- galstenen of tumoren veroorzaken ene afsluiting van de papil van vater waardoor er reflux ontstaat van de darminhoud 

-enzymen tasten het weefsel aan van de pancreas waardoor er een onsteking is en er zelfverteer kan onstaan 

- acute pancreatitis komt voor na sterke belasting en stimulering van de pancreas zoals bij vetrijke maaltijden of overmatige alcohol gebruik 

S/

pancreatitis

-hevige pijn in de bovenbuik die links uitstraalt naar de rug toe 

- misselijkheid en braken 

-koorts

- soms een klinisch beeld van een shock 

-drukpijn buik 

-afwezige peristaltiek 

B/

pancreatitis

- pijnbestrijding 

- remming van de productie van pancreasenzymen npo en continue aspiratie van de maaginhoud 

- toedienen van iv vocht en elektrolyten 

-antipyretica en iv ab 

controle vitale parameters en bijhouden vochtbalans 

ileus 

mechanische ileus 

een werkelijke afsluiting van de darm 

-proces in het lumen van de darm door een verstopping van de darm door een vreemd lichaam of ingedikte faeces 

-proces in de darmwand( darmcarcinoom) 

-buiten de darm door een ingreep verklevingen 

- volvolus ,invaginatie of hernia 

dynamische of functionele ileus 

-er is geen afsluiting van het lumen maar toch functioneert de darm niet goed 

paralytische ileus : de spieren in de wand zijn verlamd en ontlasting worden niet langer voortgestuwd

spastische ileus : de spieren zijn overmatig actief, gespannen. hetzelfde resultaat of de paralytische

niet verwarren met constipatie 

lage ileus : passagebelemmering in het distale deel van het colon waarbij de patient niet direct zal braken maar waarbij de defaecatie uitblijft 

hoge ileus : belemmering gelokaliseerd in de dunne darm of proximale deel van het colon waarbij de patient in eerste plaats zal braken faecaloid braken ) 

S/ 

ileus 

-pijn door krampen of koliek met bewegingsdrang 

- continue pijn bij paralytische ileus 

-braken door rotting wordt het voedsel donkerbruin en het braaksel stinkt enorm 

-opgezette buik door grote hoeveelheid vocht en gas percussie is in hoge toon hoorbaar 

- ontbreken van flatus en ontlasting 

-shockverschijnselen afhankelijk van de ernst en de duur van de ileus 

B/

ileus 

niet operatief: -continue aspiratie van maag en darmkanaal 

-iv vocht en elektrolyten 

-npo 

-blaassonde 

- medicatie volgens voorschrift 

operatief: - ingeklemde breuk, verklevingen

-gezwellen, volvolus,invaginatie

-atresie(niet aanwezig of ontbrekend ) : vernauwde deel wordt weggenomen en uiteinden met elkaar verbonden