Shared Flashcard Set

Details

psychologie van Marc Brysbaert
hoofdstuk 2 de biologie van het gedrag
97
Psychology
Not Applicable
03/18/2013

Additional Psychology Flashcards

 


 

Cards

Term
Neuronen
Definition
Zenuwcel met de voornaamste functie om te communiceren met andere neuronen.
Term
Foetale alcoholsyndroom
Definition
Een stoornis die ten wijten is aan alcohol dat vanuit de bloedsomloop van de modern terecht komt in de bloedsomloop van de foetus
Term
Welke 3 types neuronen zijn er?
Definition
Sensorische neuronen
Motor neuronen
interneuronen
Term
Sensorische neuronen
Definition
Ontvangen informatie van het lichaamsweefsel en de waarnemingsorganen en sturen deze informatie naar de hersenen of de ruggenmerg. Zij zorgen ervoor dat de hersenen informatie ontvangen van de buitenwereld en het lichaam
Term
Motorneuronen
Definition
Vervoeren signalen vanuit de hersenen en het ruggenmerg naar de spieren, organen en klieren van het lichaam. Zij staan in voor de uitvoering van de "bevelen" die vanuit de hersenen komen
Term
Interneuronen
Definition
Dragen informatie over tussen neuronen. In het eenvoudigste geval ontvangt een sensorisch neuron informatie uit de omgeving en draagt die over aan een in ter neuron, dat op zijn beurt het signaal doorstuurt naar een motor neuron dat een reactie door seint
Term
Uit welke 3 grote delen bestaat een neuron
Definition
Cellichaam
Dendrieten
Axon
Term
Cellichaam
Definition
Het cel lichaam van een neuron bevat structuren die ook in andere lichaamscellen aangetroffen worden, zoals
Term
Wat doen dendrieten
Definition
Dendrieten vormen een netwerk van smalle vezels, lijkend op takken van een boom, die vanuit het cellichaam komen ( dendron is het Griekse word voor boom) zij ontvangen signalen van andere cellen
Term
Wat zijn Axon
Definition
Is een langer, dunne vezel die eveneens vanuit het cellichaam komt en zich aan het einde splitst in een waaier van uiteinde. De axonen van verschillende cellen groeperen zich en vormen een zenuw
Term
Rustpotentiaal
Definition
Wanneer een neuron geen signalen ontvang of verstuurt, dan is het in een rust toestand. Deze rusttoestand is in werkelijkheid een actief onderhouden situatie waarbij de binnenkant van de celmembraan negatiever geladen is dan de buitenkant
Term
Actiepotentiaal
Definition
Het signaal dat informatie overdraagt in het zenuwstelsel. De actiepotentiaal loopt vanuit de axonheuvel naar alle uiteinden van het taxon die uitwaaiert in verschillende rijen met elk een eigen uiteinden
Term
Excitatorische signalen
Definition
Sommige stimuli leiden ertoe dat het potentiaalverschil tussen de binnen en buitenkant van de cel verminderd
Term
Inhibitorische signalen
Definition
Stimuli die er toe leiden dat het potentiaalverschil iets groter wordt
Term
Membraan permeabiliteit
Definition
Doorlaatbaarheid van de membraan voor ionen
Term
Refractaire periode
Definition
Na de doortocht van een actiepotentiaal kan een gedurende tijd geen nieuwe actiepotentiaal uitgelokt worden. Dit duurt 1 a 2 ms
Term
Welke 2 mechanismes worden gebruikt om de informatie over de stimilusintensiteit via de zenuwbaan over te brengen
Definition
1: het aantal neuronen dat vuurt
2: de snelheid dat de neuronen vuren
Term
Welke 2 factoren bepalen de geleidingssnelheid
Definition
De diameter van de axon en de aanwezigheid van de myelineschede
Term
Meylineschede
Definition
Dit is een dun vetlaagje dat rond het axon ligt en op een regelmatige afstand een inkeping vertoont. Deze inkeping wordt de knoop van ranvier genoemd. Bij gemyelaniseerde axonen reist de actiepontiaal niet door de segmenten bedekt myeline, maar springt van knoop tot knoop waardoor de snelheid van het signaal drastisch toeneemt

En andere functie van de myelineschede is de isolatie van het axon, waardoor een signaal dat door het axon reist, naburige neuronen niet beïnvloedt
Term
Synaps
Definition
De plaats waar een zenuwimpuls van het ene neuron aan het andere doorgegeven wordt


De ruimte tussen de 2 neuronen heet de synaptische spleet
Term
Neurotransmitter
Definition
De chemische stof die vrijkomt in de synaptische spleet
Term
Neurotransmissie
Definition
Het proces van communicatie dmv neurotransmitters
Term
Door welke 3 manieren wordt de neurotransmitter gedeactiveerd
Definition
1. Doordat het ontvangende neuron hem opneemt
2. Doordat het verzendende neuron hem weer absorbeert
3. Doordat hij in de synaptische spleet afgebroken wordt door enzymen die daar aanwezig zijn
Term
Dopamine
Definition
Is betrokken bij 3 grote communicatieroutes in de hersenen. Elke route start in de middenhersenen (het mesencefalon)

De eerste route is verantwoordelijk voor de bewegingscontrole

De 2e route gaat van de midden hersenen naar de frontale lob en speelt een rol bij het denkproces, in het bijzonder bij de planning van de denkprocessen en het doelgericht handelen

Tot slot is dopamine, samen met noradrenaline en serotonine, betrokken in een route die zorgt voor het regelen van emoties en motivaties.
Binnen deze route speelt dopamine ook een rol bij het gevoel van tevredenheid na het krijgen van een beloning. Men neemt aan dat dit deel betrokken is bij verslavingen
Term
Endorfine
Definition
"De morfine van binnenin"

Deze hebben een sterk pijnreducerende effect
Term
Zenuwstelsel
Definition
Het geheel aan neuronen in een lichaam
Term
Centrale zenuwstelsel
Definition
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg
Term
Ruggenmerg
Definition
Is een smalle buis die zich over de hele lengte van de rug uitstrekt.

De ruggenmerg wordt omgeven door hersenvocht, dit opgesloten in de ruggengraat en de schedel

In het ruggenmerg worden eenvoudige reflexen gecontroleerd
Term
Perifere zenuwstelsel
Definition
Dit bestaat uit alles wat buiten de hersenen en ruggenmerg valt. Dit bestaat voornamelijk uit sensorische neuronen die informatie uit het lichaam naar de brengen, en motorneuronen, die informatie van het centraal zenuwstelsel naar de verschillende structuren in het lichaam overbrengen
Term
Welke 2 delen bestaat het perifiere zenuwstelsel
Definition
Somatische zenuwstelsel
Autonome zenuwstelsel
Term
Somatische zenuwstelsel
Definition
Deze controleert de interacties van het lichaam met de buitenwereld. De sensorische neuronen brengen boodschappen aan vanuit de waarnemingsorganen ; de motorische neuronen activeren de skeletspieren.

Mensen kunnen bewust controle uitvoeren over dit zenuwstelsel vandaar ook de naam willekeurig zenuwstelsel
Term
Autonome zenuwstelsel
Definition
Dit controleert het inwendige van het lichaam. Sensorische neuronen voeren informatie van de inwendige organen naar het centrale zenuwstelsel, terwijl motorische neuronen de spieren van de inwendige organen activeren en de werking van de klieren regelen.

Wij hebben geen of heel weinig controle over dit zenuwstelsel, daarom wordt dit soms ook het onwillekeurige zenuwstelsel genoemd
Term
Sympathische stelsel
Definition
Dit stelsel regelt de activiteiten die energie verbruiken
Term
Parasympathische stelsel
Definition
Dit stelsel regelt activiteiten die de energie herstellen en bewaren
Term
Medulla oblongata
Definition
Het laatste deel van de hersenstam, het verlengde ruggenmerg. Deze controleert onze hartslag en ademhaling en doet dit zonder input van andere delen van de hersenen
Term
Pons
Definition
Deze structuur bestaat uit vezels die het lichaam met de hersenen verbinden. In de pons kuizende vezels de middenlijn zodat de linkerzijde van het lichaam verbonden is met de rechterhelft en v.v.
Term
Mesencefalon
Definition
Middenhersenen
Term
Formatio reticularis
Definition
Wordt ook reticulaire activatie systeem genoemd. Dit ligt tussen de medulla oblongata en de mesecefalon en speelt een belangrijke rol bij het waken en slapen
Term
Cerebellum
Definition
De kleine hersenen. De primaire functie is de coördinatie van bewegingen om ze vlot en nauwkeurig te bewegen
Term
Thalamus
Definition
Deze bestaat uit 2 uitstulpingen aan de bovenkant van de hersenstam (links en rechts 1)
De thalamus is het verbindingsstation in de hersenen. Hier wordt de informatie tussen het perifiere zenuwstelsel en de hogere lagen van de hersenen gecoördineerd
Term
Hypothalamus
Definition
Dit is een klein geheel van structuren onder de thalamus (dit is Grieks voor "onder") hij controleert het autonome zenuwstelsel en het endocriene systeem en speelt een cruciale rol bij de organisatie van gedragingen die zorgen voor de overleving van het individu zoals eten, vechten, paren etc. Ook cruciaal bij temperatuur regeling.
Term
Limbisch systeem
Definition
Het limbisch systeem speelt een cruciale rol bij het regelen van emoties en het opslaan van de geheugen sporen.
Term
Amygdala
Definition
Deze speelt een cruciale rol bij schrik reacties
Term
Septum
Definition
Men vermoedt dat de septum dient als een soort verbindingsstation tussen de cognitieve processen (de hippocampus en de cortex) en de emotionele processen (amygdala en hypothalamus)
Term
Hippocampus
Definition
Samen met de omliggende temporale cortex speelt deze een cruciale rol bij het geheugen
Term
Hemisfeer
Definition
1 helft van de hersenen
Term
Cerebrale cortex
Definition
Wordt ook wel hersenschors genoemd. (Cortex is Latijns voor schors).

De cerebrale cortex heeft een grijsachtige kleur en wordt daarom ook wel de grijze materie genoemd.
Term
Uit welke vier lobben bestaat een hemisfeer
Definition
- frontale lob
- temporale lob
- partiële lob
- Occipitale lob
Term
Hoe wordt de grens bij sommige lobben genoemd?
Definition
Sulcus en fissuur

De sulcus (rolandi) scheidt de frontale lob van de partiële lob

De fissura lateralis vormt de grens van de temporale lob met de frontale lob en deels met de partiële lob

De fissura longitudinales scheidt de linkerhemisfeer van de rechterhemisfeer
Term
Welke 3 gebieden in de cortex worden als primair sensorisch gebied geïdentificeerd
Definition
- somatosensorisch cortex
- primaire visuele cortex
- Primaire auditieve cortex
Term
Somatosensorisch cortex
Definition
Deze ontvangt de gewaarwordingen van aanraking, pijn, druk en temperatuur.

De somatosensorische cortex is somatopisch georganiseerd. Dwz dat een specifiek regio in de cortex verantwoordelijk is voor de gevoeligheid van een specifieke plaats van het lichaam
Term
Primaire visuele cortex
Definition
Deze ligt in de achterste deel van de occipitale lob en ontvangt signalen van de receptoren in de ogen. Deze worden vervolgens doorgestuurd naar andere gebieden in de occipitale lob, de partiële lob en de temporale lob waar ze verwerkt worden tot betekenisvolle waarnemingen van voorwerpen die zich op een bepaalde plaatst van de omgeving bevinden.

De primaire visuele cortex beperkt zich tot het detecteren van eenvoudige kenmerken zoals randen van een voorwerp
Term
Primair auditieve cortex
Definition
Deze ligt in de temporale lob. Hier komen gehoor signalen aan.
Term
Primaire motorische cortex
Definition
Deze ligt aan de achterkant van de frontale lob. Door gekruiste zenuwverbindingen controleert de de motorische cortex aan de linkerkant van de hersenen de bewegingen aan de rechterkant van het lichaam en v.v.

Deze is took somatotopisch georgsniseerd. Dwz DAT de neuronen die even bepaald lichaamsdeel controleren dicht bij elkaar liggen
Term
Hemiplegie
Definition
Verlamming van tegenovergestelde lichaamsdeel bij volledige vernietiging van het motorische cortex
Term
Associatiezones
Definition
Men veronderstelde vroeger dat in deze zones associaties gelegd worden tussen de sensorische input en de motorische output.

Nu weten we dat ze verantwoordelijk zijn voor de verwerking en interpretatie van informatie
Term
Waarom worden de associatiezone in de frontale lob ook de controle centrum van de hersenen genoemd?
Definition
De associatiezone in de frontale lob zorgt voor alles wat maken heeft met plannen, het superviseren en het evalueren van gedrag te maken heeft
Term
Waar speelt de associatiezone in de frontale lob een rol bij?
Definition
Bij het integreren van verschillende soorten informatie. Dit kan uit verschillende bronnen bestaan zoals bijv geluid bij een bepaalde beeld stimulus of het integreren van stimuli uit de buitenwereld met informatie opgeslagen in het geheugen.

De partiële lob speelt ook een rol bij het zich oriënteren in de ruimte en het richten van aandacht
Term
Wat doet de temporale lob?
Definition
Deze is verantwoordelijk voor het verder verwerken en herkennen van stimuli. Heel dicht bij de occipitale lob zorgt het bv voor het herkennen van visuele voorwerpen
Term
Associatieve agnosie
Definition
Ondanks dat deze patiënten kunnen elementen van een figuur nog wel kopiëren, maar kunnen hem niet benoemen ondanks dat ze bekent zijn met een voorwerp
Term
Auditieve cortex
Definition
Het gebied in de temporale lob rondom de auditieve cortex is verantwoordelijk voor de verdere verwerking van de auditieve informatie die binnenkomt
Term
Amnesie
Definition
Geheugen problemen veroorzaakt door schade aan de structuren in de hippocampus en temporale cortex
Term
EEG
Definition
Electro-encefalogram

Meet de elektrische activiteiten van de hersenen over een relatief groot oppervlak, toch is deze methode gevoelig genoeg om de neurale correlaten van verschillende types gedrag vast te leggen
Term
ERP
Definition
Event-related potentiaal

De elektrische activiteit van de hersenen als reactie op een specifieke stimuli
Term
MEG
Definition
Magnetisch encefalograaf

De verbeterde versie van het EEG apparaat

De elektrode zijn vervangen door een apparaat dat het volledig magnetisch veld rond de schedel registreert en daardoor nauwkeurig de activiteiten vast legt
Term
Op welke manieren kan je de hersenen stimuleren?
Definition
- elektrische stimulatie
Bv bij neuro chirurgie als de hersenen bloot liggen

- transcraniale magnetische stimulatie
Door een 8vormig spiraal op het hoofd met een licht magnetisch veld verstoort men de neurale communicatie en daardoor een kortstondig hersenletsel ontstaat
Term
PET
Definition
Positron emissie tomografie

Meet de bloedtoevoer na het indienen van een licht radioactief geladen stof
Term
fMRI
Definition
Functional magnetic resonance imaging

Hier wordt de kernspinresonantie gemeten van rode bloedcellen.
Hier wordt het verschil gemeten tussen rode bloedcellen met en rode bloedcellen zonder zuurstof
Term
Gebied van Broca
Wie is Paul Broca
Definition
In de 19e eeuw ontdekte de Franse arts Paul Broca , dat een gebied in de de frontale lob in de linker hemisfeer cruciaal was voor het spreken. Bij schade verloopt het spreken traag en moeizaam terwijl het taalbegrip relatief in tact blijft. Dit heet afasie van Broca
Term
Wie is Carl Wernicke
Gebied van Wernicke
Afasie van Wernicke
Definition
De Pools-Duitse arts rapoortde vlak na Broca een taalprobleem waarbij de patiënt vlug sprak maar geen taal verstond. Daardoor maakte de patiënt een normale eerste indruk, maar bij beter opletten vaststelde dat de inhoud zinloos was.

Deze taalstoornis wordt afasie van Wernicke genoemd, en hangt samen met een letsel in het grensgebied tussen de partiële, temporale en occipitale lob van de linker hersenhelft. Dit heet het gebied van Wernicke
Term
In welke 5 processen vind het vinden van woorden plaats
Definition
- boodschap activeren (concepten)
- activatie woordvorm tegelijkertijd
- monitoring proces ( zijn de juiste woorden geactiveerd)
- maken van lettergrepen voor de uitspraak
- signalen sturen en ontvangen in de (somato)sensorische zones
Term
Corpus callosum
Definition
De grootste deel verbinding tussen de 2 hemisferen die bestaat uit en massieve bundel van zenuwvezels aan de onderkant van de grote hersenen
Term
Split-brain patienten
Definition
Patiënten waarbij de corpus callosum doorgesneden is. Dit heet zo omdat de corpus callosum niet langer de 2 hersenhelften met elkaar verbindt
Term
Waar is de rechter hemisfeer dominant in?
Definition
- richten van aandacht
- gezichtswaarneming
Term
Plasticiteit
Definition
Het kunnen herschikken van organisatie en functies afhankelijk van veranderde omstandigheden
Term
Spontaan herstel
Definition
Herstel zonder enige ingreep
Term
Edward Taub
Definition
Deze onderzoeker was geïnteresseerd in de vraag hoe spontaan herstel plaats vond na hersenletsel
Term
Welke 3 voorbeelden zijn er van heersen plasticiteit
Definition
- functies worden overgenomen door overblijvende weefsel
- overname van ongebruikte weefsel door andere functies
- bij veel gebruikte hersengebied: het inpalmen van naburig weefsel.
Term
Hormonen
Definition
Chemische boodschappers die door het bloed naar andere lichaamsorganen gebracht worden
Term
Wat betekent endocrien
Definition
Inwendig afscheidend
Term
Hypofyse
Definition
Een structuur vlak onder de hypothalamus. De stoffen uit de hypothalamus beïnvloeden de activiteiten van de hypofyse, zodat deze op haar beurt hormonen afscheidt in de bloedbaan. Sommige hormonen hebben direct effect, maar de meeste werken indirect omdat ze de aanmaak en secretie (afscheiding) van hormonen in andere klieren stimuleren of onderdrukken
Term
Bijnier en bijniermerg
Definition
Ligt boven de nieren. Het bijniermerg, het binnenste deel van de bijnier is een belangrijke structuur bij de reactie op stress (samen met de sympathische zenuwstelsel)
Term
Wat gebeurt er bij stress
Definition
Bij stresserende omstandigheid scheidt de bijniermerg de hormonen adrenaline en noradrenaline af in de bloedbaan. Deze 2 hormonen geven aanleiding tot een energie toename, omdat er meer glucose in het bloed terecht komt en het hart sneller begint te kloppen (zodat er meer bloed naar de skeletspieren gaat)
Term
Bijnierschors en wat doet het
Definition
Het buitenste deel van de bijnieren. Deze structuur produceert o.a. mannelijke en vrouwelijke geslachtshormonen
Term
Melatonine
Definition
Een hormoon die door de pijnappelklier afgescheiden wordt
Term
Pijnappelklier
Definition
Een klier die zich tussen de thalamus en de kleine hersenen bevindt
Term
Dominante gen
Definition
Is een gen die tot uitdrukking komt zodra het aanwezig is
Term
Recessief gen
Definition
Komt alleen tot uitdrukking als het aanwezig is in het erfelijk materiaal van zowel de vader als de moeder
Term
Chromosomen
Definition
De verpakking van erfelijk materiaal. Komt overal voor behalve rode bloedlichaampjes. Mens heeft 46 chromosomen die verdeeld zijn in 23 paren. 22 zijn autosomen (min of meer geordend naar grote) de 23ste is het geslacht
Term
Genoom
Definition
De 3 miljard basenparen uit het DNA.
Term
Gedragsgenitica
Definition
Het onderzoeks gebied dar onderzoekt hoe het genoom en het milieu interageren om een bepaald kenmerk te produceren
Term
Selectieve teelt
Definition
Mannetjes en vrouwtjesdieren worden geselecteerd op een eigenschap en met elkaar gepaard. Op deze manier kon men nagaan of de eigenschap overgegeven wordt op de nakomelingen en welke omgevingsstimuli hiervoor nodig zijn
Term
Eeneiige tweelingen
Definition
Ook bekend als identieke of monozygotische tweelingen zij ontstaan uit dezelfde bevruchte eicel en hebben dus hetzelfde DNA
Term
Twee-eiige tweelingen
Definition
Ook bekend als dizygotische tweeling zijn ontstaan uit twee verschillende bevruchte eicellen en hebben dus niet meer basenparen gemeen dan andere broers en zussen
Term
Concordantiegraad
Definition
Deze zal berekend worden bij duidelijke identificeerbare eigenschappen en wordt gedefinieerd als percentage verwanten dat het kenmerk ook vertoont
Term
Adoptiestudies
Definition
Er is een groot interesse in eeneiige tweelingen die vlak na geboorte uit elkaar zijn gehaald en dus opgegroeid zijn in verschillende milieus zodat preciezer te bepalen is of iets genetisch bepaald is
Term
Familiestudie
Definition
Dit is een andere manier om genetische invloed op het gedrag te bestuderen. Familieleden hebben meer genetisch materiaal met elkaar gemeen dan niet verwanten

Gem. Is de helft van je mensspecifiek DNA hetzelfde als broers en zussen. Anderzijds leven gezinsleden ook meestal samen. Hierdoor is niet alleen de erfelijkheid tussen familieleden groter maar ook het milieu dat ze delen
Supporting users have an ad free experience!