Term
| Wat zijn de algemene criteria voor een persoonlijkheidsstoornis? |
|
Definition
A. Duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen die duidelijk afwijken van de verwachtingen binnen de cultuur van betrokkenen. Het patroon is zichtbaar op twee of meer van: "cognities, affecten, functioneren, beheersing van impulsen)
B. Patroon is star en komt voor op een breed terrein van sociale situaties
C. Patroon leidt tot lijden en beperkingen in sociaal en beroepsmatig functioneren
D. Patroon is stabiel en van lange duur en kan men terugvoeren naar adolescentie |
|
|
Term
| Wat is de prevalentie van persoonlijkheidsstoornissen? |
|
Definition
| 13,5% (vooral cluster B stoornissen) |
|
|
Term
| Welke clusters van persoonlijkheidsstoornissen zijn er? |
|
Definition
Cluster A: vreemd/psychotisch
Cluster B: moeilijk/impulsief
Cluster C: angstig/neurotisch |
|
|
Term
|
Definition
| Wijkt het meeste af van het gemiddelde, leunt aan tegen het psychotische maar hebben geen wanen of hallucinaties. |
|
|
Term
|
Definition
| Moeilijke mensen in de omgang, wordt gekenmerkt door impulsiviteit. Eerst doen en dan pas denken. |
|
|
Term
|
Definition
| Vooral angstige mensen (mensen die altijd "maar" zeggen). Mensen die remmen en gas geven tegelijkertijd. Zitten dicht aan bij het neurotische stoornis. |
|
|
Term
| Noem de cluster A persoonlijkheidsstoornissen. |
|
Definition
- Paranoïde PHS
- Schizoïde PHS
- Schizotypale PHS |
|
|
Term
| Wat is een paranoïde PHS? |
|
Definition
| Mensen zijn verdrongen van wantrouw en achterdocht (wereld is niet betrouwbaar) maar zonder psychotisch te zijn. |
|
|
Term
| Wat is een schizoïde PHS? |
|
Definition
| Mensen die afstandelijk voorkomen, hebben geen behoefte aan relaties. |
|
|
Term
| Wat is een schizotypale PHS? |
|
Definition
| Sociale beperkingen (geen banden), maar daarnaast ook eigenaardigheden hebben (autistische trekjes). Wordt ook wel corrigeerbare schizofreen genoemd. Wordt behandeld met antipsychotica. |
|
|
Term
| Noem de cluster B persoonlijkheidsstoornissen. |
|
Definition
- Antisociale PHS
- Theatrale PHS
- Narcistische PHS
- Borderline PHS |
|
|
Term
| Wat is de antisociale PHS? |
|
Definition
Mensen willen zich niet conformeren aan de geldende normen, zijn oneerlijk en willen alleen iets doen als het hen uitkomt.
(NIET psychopathie. Dat is een term van de forensische psychiatrie op basis van de PCL-R vragenlijst.) |
|
|
Term
|
Definition
- Mensen die verleidend zijn, ze kunnen alleen in contact komen met mensen door verleidend te zijn.
- Ze vragen aandacht en dramatiseren alles wat ze mee maken.
- Ze willen constant in het middelpunt staan.
- Het is geen manipulatie maar hun vorm van communiceren. |
|
|
Term
| Wat is de narcistische PHS? |
|
Definition
| Mensen voelen zich superieur aan de anderen, verlangt dat anderen blij zijn dat ze met hen om mogen gaan. |
|
|
Term
| Noem de cluster C persoonlijkheidsstoornissen. |
|
Definition
- Ontwijkende PHS
- Afhankelijke PHS
- Obsessieve-compulsieve PHS |
|
|
Term
| Wat is de borderline PHS? |
|
Definition
| Wordt gekenmerkt door mensen die eigenlijk op het grensgebied zitten tussen een psychotische stoornis en een neurotische stoornis. |
|
|
Term
| Wat zijn de kenmerken van borderline PHS? |
|
Definition
- Instabiel in het gemoedsleven
- Instabiel in het relationeel leven
- Psychotische symptomatologie (micropsychosen)
- Neurotische symptomatologie |
|
|
Term
| Wat is het kenmerk "instabiel in het gemoedsleven" bij borderline PHS? |
|
Definition
- Stemming is gestoord
- Komen vaak depressief over, maar niet voldoende om van een depressie te spreken
- Veel stemmingsschommelingen
- Zwakke impulscontrole (auto-destructief gedrag) |
|
|
Term
| Wat is het kenmerk "instabiel in het relationeel leven" bij borderline PHS? |
|
Definition
- Veel shifts qua relaties, veel mislukking en moeilijke hechting
- Er is sprake van aantrekken en afstoten
- Splitting (zwart-wit oordelen) |
|
|
Term
| Wat is het kenmerk "psychotische symptomatologie (micropsychosen)" bij borderline PHS? |
|
Definition
- Mensen zijn gevoelig voor magisch en bijgelovig denken
- Laten hun leven sturen door magie omdat ze het zelf niet kunnen sturen
- Kunnen licht-paranoïde zijn |
|
|
Term
| Wat is het kenmerk "neurotische symptomatologie" bij borderline PHS? |
|
Definition
- Hebben paniekaanvallen
- Multi-fobisch gedrag
- Veel somatoforme stoornissen (buikpijn, hoofdpijn, dyspareunie) |
|
|
Term
| Wat is het perspectief van de arts over borderline-patiënten? |
|
Definition
| Herkenbare gevoelens vanuit het perspectief van de arts (gevoel leeggezogen te worden). De lastige patiënt (veel telefoons, veel dringende oproepen en er is altijd iets aan de hand). |
|
|
Term
| Wat zijn de 2 soorten behandelingen van borderline PHS? |
|
Definition
- Short term (brandje blussen, men moet op het moment de crisis stabiliseren)
- Long term (ambulante therapievorm gedurende langere periode) |
|
|
Term
| Wat is de oorzaak van cluster B stoornissen? |
|
Definition
- Onveilige opvoeding
- Genetische voorbeschiktheid
- Verstoorde opvoeding leidt tot het ontstaan van onaangepaste schemata (man = bedreigend)
- Verstoorde opvoeding leidt tot stress en ontregeling van de HPA-as wat leidt tot gestoorde hersenmaturatie of stoornissen in het serotoninesysteem |
|
|
Term
| Wat is de behandeling van borderline PHS? |
|
Definition
- Niet-medicamenteus: men moet inzien dat het leven minder zwart-wit is
- Medicamenteus:
a) atypische neuroleptica
b) stemmingstabilisatoren
c) antidepressiva
d) beta-lytica (bèta blokkers, verminderen van angst)
(Het vermijden van benzodiazepines, TCA en carbamazepine ivm gevaar voor verslaving en impulsiviteit) |
|
|
Term
| Wat is het doel van de medicamenteuze behandeling van borderline PHS? |
|
Definition
- Men probeert stemming te stabiliseren
- Men wil impulsiviteit verminderen
- Men probeert men de cognitieve capaciteiten te verbeteren |
|
|
Term
| Wat is de ontwijkende PHS? |
|
Definition
| Geremdheid, mensen vermijden alles. Mensen willen geen spanning maar ook anderen geen spanning opleveren. |
|
|
Term
| Wat is de afhankelijke PHS? |
|
Definition
| Weinig zelfsturend, willen afhankelijk zijn van anderen. Hebben een angst om verlaten te worden. |
|
|
Term
| Wat is de obsessief-compulsieve PHS? |
|
Definition
Deze mensen hebben geen obsessies en compulsies maar hun leven is gekenmerkt door ordelijkheid, perfectionisme en controle.
(Angst wordt behandeld met antidepressiva) |
|
|
