Term
|
Definition
| Atelektaza se odnosi na kolaps prethodno normalno prozračenih pluća ili na nepotpuno širenje plućnog tkiva (npr. kod novorođenčeta). Uznapredovala atelektaza smanjuje oksigenaciju i olakšava infekciju. |
|
|
Term
| Difuzno alveolarno oštećenje |
|
Definition
| Difuzno alveolarno oštećenje (sinonim: respiratorni distres sindrom u odraslih - ARDS). je opisni pojam koji se rabi za sindrom uzrokovan difuznim oštećenjem alveolarnih kapilara. Klinički se očituje naglim nastupom teške respiratorne insuficijencije koja ugrožava bolesnikov život, cijanozom ili teškom arterijskom hipoksemijom, refrakternom na terapiju kisikom, a sve to često dovodi do multisistemskog zatajenja ostalih organa. Difuzno alveolarno oštećenje može nastupiti kao komplikacija različitih stanja, kao što su izravne ozljede pluća ili sustavni poremećaji; primjeri su brojni, a uključuju difuzne plućne infekcije, udisanje dima, toksične učinke kisika i lijekova, aspiraciju, zračenje, šok, sepsu, opekline i dr. Prosječna smrtnost iznosi 50%; ali kreće se od 10% do 90% što ovisi o uzroku i težini oštećenja pluća. |
|
|
Term
| Restriktivna plućna bolest |
|
Definition
Restriktivne plućne bolesti su skupina difuznih plućnih bolesti koje uzrokuju smanjenje ekspanzije plućnog parenhima i smanjenje ukupnog plućnog kapaciteta. Dva su osnovna stanja koja tome pridonose:
* Poremećaji stijenke prsnog koša uz potpuno normalna pluća (npr. kifoskolioza) ili
* akutne ili kronične intersticijske/infiltrativne bolesti pluća; takve su npr. difuzno alveolarno oštećenje (ARDS), pneumokonioza, UIP, itd. |
|
|
Term
|
Definition
| Astma je kronična opstruktivna bolest u kojoj preosjetljivost traheobronhalnog sustava dovodi do paroksizimalnog sužavanja dišnih putova, a može se povući spontano ili nakon lijekova. Klinički se očituje zvižducima pri disanju, dispnejom i kašljem. Najčešći je oblik alergijska astma. Ostali precipitirajući čimbenici su infekcije, naprezanja, profesionalno izlaganje provocirajućim tvarima ili njihova prisutnost u okolišu, lijekovi, onečišćenje zraka, i emocionalni čimbenici. |
|
|
Term
| Kronična opstruktivna plućna bolest (KOPB) |
|
Definition
| Pojam kronične opstruktivne plućne bolesti obuhvaća skupinu bolesti sa sličnim funkcionalnim poremećajem: otežanim protokom zraka u plućima. Klasični primjeri KOPB su kronični bronhitis i emfizem; po nekima u ovu skupinu ubrajaju se još astma i bronhiektazije. |
|
|
Term
|
Definition
| Emfizem je kronična opstruktivna plućna bolest, karakterizirana trajnim abnormalnim proširenjem zračnih puteva, distalno od terminalnih bronhiola, a praćeno je destrukcijom njihovih stijenki. Proširenje zračnih puteva bez destruktivnih promjena na stijenkama, označava se hiperinflacijom. |
|
|
Term
|
Definition
| Kronični bronhitis se klinički definira kao kronični produktivni kašalj bez uočljivog organskog uzroka, koji traje najmanje 3 mjeseca u godini, tijekom dvije uzastopne godine. Postoji nekoliko rizičnih čimbenika od kojih je najvažnije pušenje cigareta. Morfološki se radi o hipertrofiji i hiperplaziji submukoznih žlijezda (što se mjeri Reidinim indeksom), a nađu se i mucinozna metaplazija te metaplazija vrčastim stanicama. Najvažnija promjena je pojačano izlučivanje sluzi kao odgovor na dugatrajno podraživanje štetnim agensom. |
|
|
Term
|
Definition
| Bronhiektazije se odnose na ireverzibilno proširenje bronha, koje može nastati u raznim okolnostima: opstrukcija bronha, nakon infekcije ili kao urođeni poremećaj. |
|
|
Term
| Hipersenzitivni pneumonitis |
|
Definition
| Hipersenzitivni pneumonitis (poznat još i kao ekstrinzični alergijski alveolitis) je imunološki posredovana plućna bolest. Uzrokovana je izlaganjem različitim inhalirajućim antigenima. Klinički se može očitovati kao akutni ili kronični proces, a obuhvaća velik broj sindroma koji su dobili ime prema okolnostima u kojima nastaju; kao farmerska pluća, pluća uslijed djelovanja klima uređaja (air-conditioner lung), pluća uslijed ovlaživanja zraka (humidifier lung), pluća u ljubitelja ptica i uzgajivača golubova (bird-fanciers i pigeon breeders lung). Histološki se nađe kronični intersticijski pneumonitis s intersticijskim granulomima u kojima nema nekroze. |
|
|
Term
|
Definition
| Sarkoidoza je kronična bolest nepoznate etiologije, u kojoj se gotovo u svim organima tijela mogu pojaviti nekazeozni granulomi. Najčešće zahvaćen organ su pluća, u kojima se histološki nađu nekazeozni granulomi, raspršeni po cijelom intersticiju.Sarkoidoza je bolest nepredvidljivog kliničkog tijeka, a može biti kronična, progresivna bolest ili se očituje naizmjenično razdobljima egzacerbacija i remisija (koje su katkad trajne). Remisije nastupaju spontano ili nakon steroidne terapije. Najčešće se pojavljuje u mladih crnkinja. |
|
|
Term
|
Definition
| Pneumonija je generički naziv za upalu i konsolidaciju (očvrsnuće) plućnog parenhima. Tradicionalno se bakterijske pneumonije dijele na lobarne pneumonije (konsolidacija cijelog režnja) i bronhopneumonije (raspršena žarišta upale u jednom ili više režnjeva). Ovi pojmovi se ne rabe u kliničkoj praksi. |
|
|
Term
|
Definition
| Tuberkuloza je infekcija koju uzrokuje Mycobacterium tuberculosis, iako vrlo sličnu bolest uzrokuju i atipične mikobakterije. Klinički je dijelimo na primarnu i sekundarnu (reaktivnu) tuberkulozu. |
|
|
Term
|
Definition
| Apsces je lokalizirani gnojni proces karakteriziran nekrozom plućnog parenhima. Najčešće je uzrokovan aspiracijom (često u alkoholičara, komatoznih bolesnika i nakon anestezije). Infekcije su obično uzrokovane s više mikroorganizama, često anaerobima iz orofarinksa (naročito pri lošem zubnom statusu). Mogući su i apscesi uzrokovani samo Staphylococcus aureusom. |
|
|
Term
| Pneumonija uzrokovana citomegalovirusom (CMV) |
|
Definition
| CMV pneumonija je virusna infekcija kod koje, kao i u većine virusnih pneumonija, dolazi do intersticijskog pneumonitisa ili difuznog alveolarnog oštećenja. Histološki su vidljive inkluzije u jezgri i/ili u citoplazmi. Odrasli bolesnici su uglavnom oni s oslabljenim imunološkim sustavom. |
|
|
Term
| Pneumonija uzrokovana Pneumocystis carinii |
|
Definition
| Pneumocystis pneumonija je plućna infekcija koja se tipično pojavljuje u imunokompromitiranih bolesnika. Histološki se radi o izraženom pjenušavom intraalveolarnom eksudatu u kojem se nalaze mikroorganizmi. Mikroorganizmi se najbolje vide nakon bojenja srebrnim bojama. |
|
|
Term
| Karcinoidni tumor (tipični) |
|
Definition
| Tipični karcinoidni tumor je neuroendokrini tumor niskog stupnja zloćudnosti. Obično je centralno smješten (90%), ali ponekad se nađe i na periferiji pluća (10%). Ukupno preživljenje je puno bolje nego kod ostalih bronhogenih karcinoma koji se češće pojavljuju. Ovaj tumor se javlja u mlađoj dobnoj skupini, nego učestaliji bronhogeni karcinomi (prosječno oko 45. godine). |
|
|
Term
|
Definition
| U karcinome krupnih stanica ubraja se skupina slabo diferenciranih karcinoma koji ne pokazuju posebna histološka obilježja planocelularnog karcinoma, adenokarcinoma, niti mikrocelularnog karcinoma (tj. ovdje spadaju svi ostali). Radi se o solidnim tumorima koji su građeni od krupnih zloćudnih stanica s umjereno obilnom citoplazmom. |
|
|
Term
| Karcinom pločastih stanica (Carcinoma planocellulare) |
|
Definition
| Karcinom pločastih stanica je najučestaliji karcinom pluća, a smješten je obično centralno. Povezan je s pušenjem cigareta. Mikroskopski se u tumoru mogu vidjeti rožnate "perle" (osobito u dobro diferenciranih tumora), kao i orožnjavanje pojedinih stanica i intercelularni mostići. |
|
|
Term
| Mezoteliom (Mesothelioma) |
|
Definition
| Mezoteliom je primarni pleuralni tumor, a javlja se u dobroćudnom i zloćudnom obliku. Dobroćudni mezoteliom (nazvan još i pleuralni fibrom), ne uzrokuje pleuralni izljev i nije povezan s izlaganjem azbestu. Zloćudni mezoteliomi nastaju iz visceralne ili parijetalne pleure, a povezani su s izlaganjem azbestu i uzrokuju izljev u pleuralnoj šupljini. Zloćudni mezoteliom je difuzni tumor koji prodire u pluća i širi se kroz cijelu pleuralnu šupljinu. Često zahvaća i ostale torakalne organe. Prognoza je loša. |
|
|
Term
| Pneumotoraks (Pneumothorax) |
|
Definition
| Pneumotoraks označava prisutnost plina ili zraka u pleuralnoj šupljini. Može biti spontan, traumatski ili jatrogenog porijekla. |
|
|
