Term
|
Definition
| Za pomocą przyrządów dokonuje się pomiarów wielkości fizycznych. Liczba otrzymana jako wynik pomiaru zależy od wyboru jednostki (np. pomiar długości w cm, m). Wynik pomiaru musi więc zawsze składać się z dwóch części: wartości liczbowej oraz jednostki. |
|
|
Term
|
Definition
| Wszystkie pomiary fizyczne mogą być wykonane tylko z pewnym określonym stopniem dokładności z powodu niedoskonałości stosowanych przyrządów pomiarowych i zdolności badacza. Na uzyskane wyniki pomiarów mogą także mieć wpływ zmiany warunków zewnętrznych zachodzące podczas pomiarów. |
|
|
Term
| Wielkości charakteryzujące ruch postępowy |
|
Definition
| droga s=v *t, czas t=s/v, prędkość v=s/t |
|
|
Term
| Wielkości charakteryzujące ruch obrotowy |
|
Definition
| droga kątowa (kąt α), prędkość kątowa (ω), przyspieszenie kątowe (ε). |
|
|
Term
|
Definition
| To wielkości, które oprócz wartości liczbowej posiadają kierunek, zwrot, a niektóre posiadają również punkt zaczepienia (przyłożenia). Np. siła, pęd, prędkość. |
|
|
Term
|
Definition
| To wielkości, które posiadają jedną cechę, to jest wartość liczbową. Np. temperatura, masa, gęstość. |
|
|
Term
|
Definition
Tensory są rozszerzeniem pojęcia wektora. Używa się ich do opisu odkształceń w ośrodkach, zachowania się bryły sztywnej, podczas obrotów w trzech wymiarach, w teorii pola (np. w ogólnej teorii względności Ensteina) i w wielu innych sytuacjach.
W pewnym uproszczeniu tensor możemy sobie wyobrażać jako operator działający na wektor i produkujący z niego nowy wektor o innym zwrocie, kierunku i wartości.
tensor - działający na - wektor => nowy wektor |
|
|
Term
| Zasada zachowania energii |
|
Definition
| Zasada zachowania energii mówi, że w układzie zamkniętym (odizolowanym od otoczenia) energia może ulegać przemianom z jednej postaci w inną (np. energia kinetyczna może przekształcić się w energię potencjalną grawitacji), ale całkowita ilość energii pozostaje stała. |
|
|
Term
|
Definition
Jeżeli na jakiś układ ciał nie działają siły (oddziaływania) zewnętrzne, wtedy układ ten ma stały pęd.
Jeżeli F = 0, to p = const. |
|
|
Term
| Zasada zachowania momentu pędu |
|
Definition
| Jeżeli całkowity moment sił względem osi obrotu, działający na bryłę jest równy zero, to jej moment pędu względem tej osi jest stały . |
|
|
Term
| Pierwsza zasada dynamiki Newtona |
|
Definition
| Jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub siły działające się równoważą, to ciało pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym. |
|
|
Term
| Druga zasada dynamiki Newtona |
|
Definition
| Jeżeli na ciało działa siła, to porusza się ono ruchem jednostajnie przyspieszonym z przyspieszeniem wprost proporcjonalnym do tej siły i odwrotnie proporcjonalnym do masy ciała. |
|
|
Term
| Trzecia zasada dynamiki Newtona |
|
Definition
| Jeżeli ciało A działa na ciało B pewną siłą F, to ciało B działa na ciało A siłą o tej samej wartości, takim samym kierunku, ale przeciwnym zwrocie -F. |
|
|
Term
|
Definition
| Dwa ciała o masach M i m przyciągają się wzajemnie siłą wprost proporcjonalną do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu odległości między nimi. |
|
|
Term
|
Definition
| Układ równań tłumaczący świat jednego obserwatora, na świat innego, nazywany jest transformacją. |
|
|
Term
|
Definition
| Jest to transformacja zgodna z klasycznymi wyobrażeniami o czasie i przestrzeni. Zgodnie z nimi czas płynie w obu układach tak samo, a zegary obserwatorów mierzą czas absolutny. Podobnie jest z odległością między dwoma punktami - jeśli w jednym układzie odległość ta wynosi x metrów, to tyle samo metrów odległość ta powinna mieć w dowolnym innym układzie odniesienia. |
|
|
Term
|
Definition
| Transformacja Lorentza jest układem równań, które wyrażają związek pomiędzy zmiennymi przestrzennymi i czasowymi w różnych inercjalnych układach odniesienia. Pozwalają one wyznaczyć współrzędne czasoprzestrzenne ciała w dowolnym układzie inercjalnym, pod warunkiem, że znane odpowiednie wielkości fizyczne w innym inercjalnym układzie odniesienia. |
|
|
Term
|
Definition
| Dylatacja czasu to zjawisko różnic w pomiarze czasu dokonywanym równolegle w dwóch różnych układach odniesienia, z których jeden przemieszcza się względem drugiego. Pomiar dotyczy czasu trwania tego samego zjawiska. Zjawisko było przewidziane w szczególnej teorii względności Alberta Einsteina i następnie potwierdzone doświadczalnie. |
|
|
Term
|
Definition
Paradoks bliźniąt jest myślowym eksperymentem mającym na celu wykazanie domniemanych nieprawidłowości w zjawisku dylatacji czasu, wynikającym ze szczególnej teorii względności.
Eksperyment ten polega na wysłaniu jednego z braci bliźniaków z dużą prędkością w kosmos i pozostawieniu drugiego z braci na Ziemi. Ponieważ prędkość bliźniaka, będącego w kosmosie, jest względem Ziemi stosunkowo duża, to czas w jego przypadku powinien płynąć wolniej. Zatem po powrocie na Ziemię proces starzenia powinien być u niego o wiele mniej zaawansowany, niż w przypadku brata, który pozostał na Ziemi. Jednak z punktu widzenia brata znajdującego się w statku kosmicznym można powiedzieć, że to on znajduje się w spoczynku, a Ziemia oddala się od niego z prędkością równą co do wartości prędkości statku. Zatem to brat bliźniak, który pozostał na Ziemi powinien mniej się zestarzeć. Obydwa założenia nie mogą być jednocześnie spełnione, więc mamy tu do czynienia z pewnego rodzaju paradoksem, który wydaje się przeczyć teorii Einsteina. |
|
|
Term
|
Definition
Światło padające na granicę dwóch ośrodków może ulec odbiciu. Dzieje się tak bardzo często, przy czym dodatkowo część wiązki świetlnej może dodatkowo ulegać załamaniu.
Kąt odbicia równy jest kątowi padania. α=β |
|
|
Term
|
Definition
| Jest to zmiana kierunku rozchodzenia się światła przy przejściu z jednego ośrodka przezroczystego do drugiego. |
|
|
Term
| Prawo Snella (załamania światła) |
|
Definition
| Stosunek sinusa kąta padania do sinusa kąta załamania jest dla dwóch danych ośrodków wielkością stałą, równą stosunkowi szybkości światła w tych ośrodkach, zwaną względnym współczynnikiem załamania światła ośrodka drugiego względem pierwszego. |
|
|
Term
|
Definition
| Konstrukcja optyczna z włókna szklanego wykorzystywana do propagacji światła jako nośnika informacji. Medium transmisyjnym jest włókno światłowodowe o średnicy nieco większej od średnicy ludzkiego włosa. Wykorzystywane zalety światłowodu to zasięg i pasmo transmisji większe niż dla innych mediów transmisji. |
|
|
Term
|
Definition
| Siła wzajemnego oddziaływania dwóch punktowych ładunków elektrycznych jest wprost proporcjonalna do iloczynu tych ładunków i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości między nimi. |
|
|
Term
|
Definition
| Pole (siła) pochodzące od kilku źródeł jest wektorową sumą pól (sił), jakie wytwarza każde z tych źródeł. Spełniają ją, w dość dużym zakresie, pole elektromagnetyczne i pole grawitacyjne, a w konsekwencji siły pochodzące od nich, m.in. siła Coulomba. |
|
|
Term
|
Definition
| Strumień pola elektrycznego przechodzącego przez zamkniętą powierzchnię jest równy całkowitemu ładunkowi elektrycznemu zamkniętemu w tej powierzchni. |
|
|
Term
|
Definition
| Stosunek energii potencjalnej ładunku próbnego, znajdującego się w tym punkcie, do wartości tego ładunku. |
|
|
Term
|
Definition
| Przestrzeń, w której na umieszczone w niej ładunki elektryczne działają siły elektryczne. Każdy ładunek jest źródłem pola elektrycznego działającego na inne ładunki, ale sam też podlega działaniu pól wytworzonych przez inne ładunki. |
|
|
Term
|
Definition
| Jest to przestrzeń otaczająca magnes lub przewodnik, w którym płynie prąd. Pole magnetyczne działa na poruszające się ładunki. W polu magnetycznym działa siła magnetyczna. |
|
|
Term
|
Definition
| Pozwala określić w dowolnym punkcie przestrzeni indukcję pola magnetycznego, której źródłem jest element przewodnika przez który płynie prąd elektryczny. |
|
|
Term
|
Definition
| Jest to siła jaka działa na cząstkę obdarzoną ładunkiem elektrycznym poruszającą się w polu magnetycznym. |
|
|
Term
|
Definition
| Określa relację między polem magnetycznym i prądem elektrycznym, który wytwarza to pole. |
|
|
Term
|
Definition
| Siła elektromotoryczna indukcji (SEM – ε) jest wprost proporcjonalna do szybkości zmian strumienia magnetycznego (Φ) przechodzącego przez dany obwód zamknięty. |
|
|
Term
|
Definition
| Urządzenie przekształcające energię mechaniczną w energię elektryczną. |
|
|
Term
|
Definition
| Opisują całą elektrodynamikę klasyczną. Jest to pierwsza w fizyce kompletna teoria pola i pierwsza unifikacja oddziaływań (elektrycznych i magnetycznych). Równania te odgrywają w elektromagnetyzmie analogiczną rolę jak prawa Newtona w dynamice. |
|
|
Term
|
Definition
| Uporządkowany ruch ładunków elektrycznych. |
|
|
Term
| Natężenie prądu elektrycznego |
|
Definition
Natężenie prądu jest wielkością podstawową, definiowaną jako stosunek ładunku przepływającego przez przekrój poprzeczny przewodnika do czasu w jakim on przepłynął.
I=q/t, gdzie q to przenoszony ładunek, t - czas |
|
|
Term
|
Definition
| Jest to prąd, którego wartość natężenia jest stała w funkcji czasu. |
|
|
Term
|
Definition
| Jest to prąd, którego wartość natężenia jest zmienna w funkcji czasu. |
|
|
Term
|
Definition
| Jest to prąd zmienny okresowo, którego kierunek przepływu zmienia się w czasie. Wartości chwilowe natężenia prądu przemiennego przyjmują naprzemiennie wartości dodatnie i ujemne. |
|
|
Term
|
Definition
| To napięcie na biegunach swobodnego źródła prądu elektrycznego (ogniwa). |
|
|
Term
| Opór elektryczny (rezystancja) |
|
Definition
| Związany jest z zaburzeniem swobodnego przepływu prądu w przewodniku. Wartość oporu zależy od długości przewodnika (im dłuższy przewodnik, tym większy opór), pola przekroju poprzecznego (większe pole – mniejszy opór) oraz od rodzaju materiału, z którego wykonany jest przewodnik. |
|
|
Term
|
Definition
| Stosunek natężenia prądu płynącego przez przewodnik do napięcia pomiędzy jego końcami jest stały. I/U=const |
|
|
Term
| Pierwsze prawo Kirchhoffa |
|
Definition
| Suma natężeń prądów wpływających do rozgałęzienia, równa jest sumie natężeń prądów wypływających z tego rozgałęzienia. |
|
|
Term
|
Definition
| W obwodzie zamkniętym suma spadków napięć na wszystkich odbiornikach prądu musi być równa sumie napięć na źródłach napięcia. |
|
|
Term
|
Definition
| Opornik służy do redukcji napięcia w obwodzie. Przy przepływie prądu przez opornik wytwarzane jest ciepło. |
|
|
Term
|
Definition
| Kondensator jest to element obwodu elektrycznego, który gromadzi ładunki elektryczne na swoich okładkach. |
|
|
Term
|
Definition
Jest skrótowym oznaczeniem dla obwodów elektrycznych (w tym elektronicznych) składających się tylko z trzech podstawowych elementów pasywnych:
-rezystora, oznaczonego przez R (rezystancja)
-cewki, oznaczonej przez L (indukcyjność)
-kondensatorów, oznaczonych przez C (pojemność) |
|
|
Term
|
Definition
| Jest wyidealizowanym przypadkiem obwodu elektrycznego RLC, składającym się z cewki (L) i kondensatora (C), bez udziału rezystancji (R). W obwodzie tym zachodzi rezonans prądów (w równoległym) lub napięć (w szeregowym). |
|
|
Term
|
Definition
| Dobroć układu określa szybkość, z jaką układ drgający wytraca energię. Miarą dobroci jest stosunek energii magazynowanej w układzie do energii traconej w ciągu jednego okresu drgań. Im większa dobroć tym silniejsze własności rezonansowe. |
|
|
Term
|
Definition
| Polega na emisji elektronów z przedmiotu (metal, substancja) pod wpływem padającego na niego promieniowania elektromagnetycznego. |
|
|
Term
|
Definition
| Urządzenie generujące lub wzmacniające promieniowanie elektromagnetyczne z zakresu światła widzialnego, ultrafioletu lub podczerwieni, wykorzystujące zjawisko emisji wymuszonej. |
|
|
